Jeugdzorg onder druk: Ridderkerk onderneemt actie

Sinds 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Vanuit het Rijk komen er veel te weinig financiële middelen om de kosten van de jeugdzorg te dekken. Ridderkerk werkt op twee manieren aan een oplossing voor deze uitdaging.

De verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg bracht meer taken voor de gemeente met zich mee, maar niet genoeg middelen om die kostendekkend uit te voeren. De kosten voor jeugdzorg zijn landelijk enorm gestegen, van 3,6 miljard euro in 2015 naar 7,2 miljard euro in 2023. De bijdragen van het Rijk zijn echter niet (voldoende) meegegroeid. Daardoor kampen veel gemeenten -waaronder Ridderkerk- met financiële tekorten bij de uitvoering van de jeugdzorg.

Gesprekken tussen het Rijk en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) leidden in 2023 tot de Hervormingsagenda Jeugd. Wethouder Edward Piena: “Die agenda moet ervoor zorgen dat de jeugdzorg goedkoper wordt. Het kabinet verwacht hiermee in 2028 1 miljard euro te besparen. Maar gemeenten twijfelen of dit een haalbaar doel is. Ondanks dat we alle mogelijke maatregelen nemen, blijven de kosten oplopen.”

Financiering

Op 26 juni 2024 was er een algemene ledenvergadering van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Ridderkerk diende daar een motie in waarin staat dat gemeenten van het Rijk een eerlijke vergoeding moeten krijgen, die in verhouding staat tot de kosten van de jeugdzorg.

In de motie benadrukt Ridderkerk ook dat de besparing van 1 miljard euro onrealistisch is. Ridderkerk roept het Rijk op om duidelijke, toekomstbestendige afspraken te maken over de uitvoering van de Jeugdwet. Deze motie werd unaniem aangenomen. De VNG gebruikt deze motie om zich namens alle Nederlandse gemeenten nog sterker in te zetten voor een betere balans tussen de taken en middelen van gemeenten.

Efficiënter

Ridderkerk werkt daarnaast lokaal aan een toekomstbestendige jeugdzorg. Dat doen we via het Plan van Aanpak Jeugdhulp Ridderkerk 2025/2026. De gemeenteraad besluit 12 december of hiervoor eenmalig 654.000 euro beschikbaar wordt gesteld. Met dit plan nemen we maatregelen om de jeugdhulp efficiënter en effectiever te maken.

Wethouder Piena: “We willen jeugdhulp laagdrempelig en dichtbij organiseren en meer inzicht, regie en controle krijgen over de uitgaven. Ook proberen we de groeiende vraag naar jeugdzorg terug te dringen, door meer te investeren in preventie en via goedkopere eerstelijnszorg. De kwaliteit van zorg blijft daarbij natuurlijk prioriteit.”

Het blijft spannend

Ridderkerk voert deze plannen uit in nauwe samenwerking met andere gemeenten in de regio. In het plan staan concrete resultaten en een heldere planning, zodat de maatregelen effect zullen hebben. Piena: “Via dit plan willen we niet alleen jongeren en gezinnen ondersteunen, maar ook bijdragen aan een financieel gezonde en duurzame toekomst voor de jeugdzorg. Maar het blijft spannend of het Rijk genoeg stappen zal zetten om gemeenten te ondersteunen.”

In januari 2025 geeft een zogeheten Deskundigencommissie aan het Rijk een eerste advies over hoe het gaat met de Hervormingsagenda. Tot die tijd, en ook zeker daarna, zet Ridderkerk zich maximaal in om het tij te keren voor de jeugdzorg.